''De spijt van een oud SS-er'' Revu 1967
Geplaatst: 02 okt 2006, 20:35
Gerardus Mooyman wil zijn verleden als oud SS-er niet doodzwijgen. De door de nazi's hooggeprezen held van het oostfront denkt nu met afgrijzen terug aan zijn voos gebleken idealisme.
,,Ik beschouw alles wat ik in de Duitse tijd heb meegemaakt, als een grote persoonlijke tragedie. Als jeugdig nationaal-socialist en fanatiek vechter voor dit ideaal ben ik later tot de conclusie gekomen dat ik gestreden en geleden heb voor een misdadige zaak. Nog steeds ril ik bij de gedachte aan het onvoorstelbare leed dat de nazi's aan honderdduizenden joden en landgenoten hebben toegebracht, misdaden waarvoor is als militair collaborateur bij de waffen SS in zeker opzicht medeverantwoordelijk ben. Heel wat oude frontsoldaten die dit lezen, zullen deze uitspraak van mij niet hebben verwacht, maar ik voel mij een bedrogen idealist, een slachtoffer van het nationaal-socialisme.''
Het zijn de (oprechte) woorden van een man die begin 1943 als negentienjarige vrijwilliger bij de SS dertien Russische tanks vernietigde en als beloning voor zijn heldhaftige optreden door Hilter wereld onderscheiden met het ridderkruis van het ijzeren kruis: de nu vierenveertig jarige Gerardus Mooyman uit Hoogkerk. Gerardus Mooyman was de eerste ,,Germaanse Vrijwilliger'' die deze hoge nazi-onderscheiding ontving. zijn heldenepos verscheen in alle dag- en weekbladen van de bezette landen, hij werd gefeliciteerd door Himmler, Seyess-In-quart, Mussert en andere nazi-bonzen en moest als paradepaard tientallen malen op draven op recepties feesten en parades.
Himmler bezorgde hem een officiersopleiding waarvoor hij met lof slaagde, als luitenant werd hij in maart 1946 gearresteerd in Bodegraven. In 1947 verscheen Gerardus Mooyman voor het bijzonder gerechtshof te 's-Gravenhage, waar hij als militiar collaborateur na een aanvankelijke eis van acht jaar werd veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf. Drie jaar later was hij echter al op vrije voeten. Hij vestigde zich in de Groningse gemeente Hoogkerk. Nu is hij eigenaar van een bloeiende behangersfirma, vader van een Groningse hbs studerende dochter en ondermeer secretaris van zijn voetbalvereniging Hoogkerk.
Hoogkerk heeft hem zijn jeugdige misstap volledig vergeven en behandelt hem al jarenlang als gerespecteerd burger.
Gerardus Mooyman windt geen doekjes om zijn verleden. In zijn keurige woning aan de Prof. Dr. Polmanstraat, na achttien jaar wel wat geschrokken door de plotselinge komst van een journalist, praat hij onomwonden over zijn dwaling waarover hij vele jaren heeft gemediteerd om met zichzelf, zijn gezin en de maatschappij in het reine te komen. Hij zegt: ,, Het valt niet mee als je met volle overtuiging hebt gevochten voor een goede zaak (zo bekeek ik het destijds nu eenmaal) en als dan later blijkt dat je je capaciteiten hebt vergooid aan een misdadige kliek. Toen de feiten over concentratiekampen, gaskamers en georganiseerde jodenmoord bekend werden, ben ik er tijdenlang kapot van geweest. ik heb boeken gekocht als ,,Opmars naar de galg'' en over het proces Neurenberg. Soms lees ik erin, maar dan word ik 's nachts schreeuwend wakker.
Fanatiek Vechter
Gerardus Mooyman heeft zijn misstap nooit trachten te verbergen. ,,Talloze mensen hebben hun politieke verleden in de brandkast gestopt'' zegt hij. ,, Ik heb dat nooit kunnen doen. Je kinderen nemen je toch zoals je bent. Ik geloof niet dat een vader het aanzien van zijn kinderen verliest als hij twintig jaar geleden bijvoorbeeld een fiets heeft gestolen. Ik was niet het type verrader dat zijn medeburgers aangaf. Dat is ook voor de Nederlandse rechter gelukkig nadrukkelijk naar voren gebracht. Ik was toentertijd laaiend enthousiast, want in nazi-duitsland kon ook een jongeman zonder middelbare schoolopleiding officier worden. Als vrijwilliger kwam ik in de gelegenheid een prachtige militiare carriƩre op te bouwen. Tijdens de rechtszitting zei een van de rechters dat ik helaas een: ,,soldaat aan de verkeerde kant'' was geweest.''
Gerardus Mooyman was pas zeventien jaar toen hij zich in Duitsland als vrijwilliger melde bij de Waffen SS.
Hij zegt: ,,Ik ben opgevoed in een pro-duits gezin. Vader was een kleine middenstander uit de crisisjaren, die het altijd verdraaid moeilijk heeft gehad. Het nationaal-socialisme beloofde uitkomst en daarom werd hij lid van de NSB. In deze sfeer groeide ik op, in een gezin waar voordurend in superlatieven werd gesproken over de weldaden van Hilter-Duitsland. Dat sprak mij aan. Ik was trots op de Duitse legers die de ene overwinning na de andere behaalden. Vader wilde mij in zijn melkzaak zetten, maar mijn voorkeur ging uit naar de militante geest van de bezetters. Ik was een felle en begin 1941 meldde ik mij als vrijwilliger.''
Na zijn eerste opleiding werd Gerardus Mooyman ingedeeld bij de pantserjagercompagnie van het ,,Vrijwilligerslegioen Nederland'' en naar het oostfront gestuurd. Fanatiek vocht hij voor de duitse zaak. In het Wehrmachtbericht van 13 februarie 1943 werd de heldendaad die SS-man Mooyman het ,,ridderschap'' zou opleveren, met de volgende woorden in de openbaarheid gebracht: ,,Een belangrijk aandeel in het mislukken van de bolsjewistische aanval ten zuiden van het Ladogameer hadden Nederlandse vrijwilligers, die met hun pantserafweerkanonnen de flank van het bataljon beschermden, de succesrijkste tirailleur van deze sectie, met 13 stukgeschoten vechtwagens, was de SS-man Gerardus Mooyman.''
Angst om te sterven
Nu zegt de heer Mooyman hierover: ,,De meeste commandanten en medestrijders dachten dat ik een onverschrokken kerel was, maar in werkelijkheid was ik bang voor de dood. Ik had angst om te sterven en was doodsbenauwd om in Russische Krijgsgevangenschap te raken.
Bij elk huzarenstukje wist ik tevoren dat ik een behoorlijke kans van slagen had. Dat was de militair in mij. daarnaast had ik natuurlijk een grote dosis geluk. Tijdens de Russische campagne heb ik in totaal 23 tanks vernietigd, de meeste met een eenvoudige pantservuist. De duisters verhieven mij tot een soort mythe. Toen er eens 60 Russische tanks naderden en het hoofdkwartier informeerde welke maatregelen onze commandant had genomen, luidde het antwoord: ,,Ik heb Mooyman ingezet...''
Toch Irriteerde het mij als de nazi's mij misbruikten als een soort reclameobject toen de toenmalige burgemeester van Wassenaar, de block van Scheltinga, een plein naar mij wenste te noemen heb ik dit geweigerd omdat andere strijders, die in de strijd waren gesneuveld, even moedig waren als ik. Het gevecht boeide mij in die dagen vele malen meer dan alle franje eromheen.''
-------------------------------------------------
Interview Gerard Mooyman in REVU 1967
-------------------------------------------------
,,Ik beschouw alles wat ik in de Duitse tijd heb meegemaakt, als een grote persoonlijke tragedie. Als jeugdig nationaal-socialist en fanatiek vechter voor dit ideaal ben ik later tot de conclusie gekomen dat ik gestreden en geleden heb voor een misdadige zaak. Nog steeds ril ik bij de gedachte aan het onvoorstelbare leed dat de nazi's aan honderdduizenden joden en landgenoten hebben toegebracht, misdaden waarvoor is als militair collaborateur bij de waffen SS in zeker opzicht medeverantwoordelijk ben. Heel wat oude frontsoldaten die dit lezen, zullen deze uitspraak van mij niet hebben verwacht, maar ik voel mij een bedrogen idealist, een slachtoffer van het nationaal-socialisme.''
Het zijn de (oprechte) woorden van een man die begin 1943 als negentienjarige vrijwilliger bij de SS dertien Russische tanks vernietigde en als beloning voor zijn heldhaftige optreden door Hilter wereld onderscheiden met het ridderkruis van het ijzeren kruis: de nu vierenveertig jarige Gerardus Mooyman uit Hoogkerk. Gerardus Mooyman was de eerste ,,Germaanse Vrijwilliger'' die deze hoge nazi-onderscheiding ontving. zijn heldenepos verscheen in alle dag- en weekbladen van de bezette landen, hij werd gefeliciteerd door Himmler, Seyess-In-quart, Mussert en andere nazi-bonzen en moest als paradepaard tientallen malen op draven op recepties feesten en parades.
Himmler bezorgde hem een officiersopleiding waarvoor hij met lof slaagde, als luitenant werd hij in maart 1946 gearresteerd in Bodegraven. In 1947 verscheen Gerardus Mooyman voor het bijzonder gerechtshof te 's-Gravenhage, waar hij als militiar collaborateur na een aanvankelijke eis van acht jaar werd veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf. Drie jaar later was hij echter al op vrije voeten. Hij vestigde zich in de Groningse gemeente Hoogkerk. Nu is hij eigenaar van een bloeiende behangersfirma, vader van een Groningse hbs studerende dochter en ondermeer secretaris van zijn voetbalvereniging Hoogkerk.
Hoogkerk heeft hem zijn jeugdige misstap volledig vergeven en behandelt hem al jarenlang als gerespecteerd burger.
Gerardus Mooyman windt geen doekjes om zijn verleden. In zijn keurige woning aan de Prof. Dr. Polmanstraat, na achttien jaar wel wat geschrokken door de plotselinge komst van een journalist, praat hij onomwonden over zijn dwaling waarover hij vele jaren heeft gemediteerd om met zichzelf, zijn gezin en de maatschappij in het reine te komen. Hij zegt: ,, Het valt niet mee als je met volle overtuiging hebt gevochten voor een goede zaak (zo bekeek ik het destijds nu eenmaal) en als dan later blijkt dat je je capaciteiten hebt vergooid aan een misdadige kliek. Toen de feiten over concentratiekampen, gaskamers en georganiseerde jodenmoord bekend werden, ben ik er tijdenlang kapot van geweest. ik heb boeken gekocht als ,,Opmars naar de galg'' en over het proces Neurenberg. Soms lees ik erin, maar dan word ik 's nachts schreeuwend wakker.
Fanatiek Vechter
Gerardus Mooyman heeft zijn misstap nooit trachten te verbergen. ,,Talloze mensen hebben hun politieke verleden in de brandkast gestopt'' zegt hij. ,, Ik heb dat nooit kunnen doen. Je kinderen nemen je toch zoals je bent. Ik geloof niet dat een vader het aanzien van zijn kinderen verliest als hij twintig jaar geleden bijvoorbeeld een fiets heeft gestolen. Ik was niet het type verrader dat zijn medeburgers aangaf. Dat is ook voor de Nederlandse rechter gelukkig nadrukkelijk naar voren gebracht. Ik was toentertijd laaiend enthousiast, want in nazi-duitsland kon ook een jongeman zonder middelbare schoolopleiding officier worden. Als vrijwilliger kwam ik in de gelegenheid een prachtige militiare carriƩre op te bouwen. Tijdens de rechtszitting zei een van de rechters dat ik helaas een: ,,soldaat aan de verkeerde kant'' was geweest.''
Gerardus Mooyman was pas zeventien jaar toen hij zich in Duitsland als vrijwilliger melde bij de Waffen SS.
Hij zegt: ,,Ik ben opgevoed in een pro-duits gezin. Vader was een kleine middenstander uit de crisisjaren, die het altijd verdraaid moeilijk heeft gehad. Het nationaal-socialisme beloofde uitkomst en daarom werd hij lid van de NSB. In deze sfeer groeide ik op, in een gezin waar voordurend in superlatieven werd gesproken over de weldaden van Hilter-Duitsland. Dat sprak mij aan. Ik was trots op de Duitse legers die de ene overwinning na de andere behaalden. Vader wilde mij in zijn melkzaak zetten, maar mijn voorkeur ging uit naar de militante geest van de bezetters. Ik was een felle en begin 1941 meldde ik mij als vrijwilliger.''
Na zijn eerste opleiding werd Gerardus Mooyman ingedeeld bij de pantserjagercompagnie van het ,,Vrijwilligerslegioen Nederland'' en naar het oostfront gestuurd. Fanatiek vocht hij voor de duitse zaak. In het Wehrmachtbericht van 13 februarie 1943 werd de heldendaad die SS-man Mooyman het ,,ridderschap'' zou opleveren, met de volgende woorden in de openbaarheid gebracht: ,,Een belangrijk aandeel in het mislukken van de bolsjewistische aanval ten zuiden van het Ladogameer hadden Nederlandse vrijwilligers, die met hun pantserafweerkanonnen de flank van het bataljon beschermden, de succesrijkste tirailleur van deze sectie, met 13 stukgeschoten vechtwagens, was de SS-man Gerardus Mooyman.''
Angst om te sterven
Nu zegt de heer Mooyman hierover: ,,De meeste commandanten en medestrijders dachten dat ik een onverschrokken kerel was, maar in werkelijkheid was ik bang voor de dood. Ik had angst om te sterven en was doodsbenauwd om in Russische Krijgsgevangenschap te raken.
Bij elk huzarenstukje wist ik tevoren dat ik een behoorlijke kans van slagen had. Dat was de militair in mij. daarnaast had ik natuurlijk een grote dosis geluk. Tijdens de Russische campagne heb ik in totaal 23 tanks vernietigd, de meeste met een eenvoudige pantservuist. De duisters verhieven mij tot een soort mythe. Toen er eens 60 Russische tanks naderden en het hoofdkwartier informeerde welke maatregelen onze commandant had genomen, luidde het antwoord: ,,Ik heb Mooyman ingezet...''
Toch Irriteerde het mij als de nazi's mij misbruikten als een soort reclameobject toen de toenmalige burgemeester van Wassenaar, de block van Scheltinga, een plein naar mij wenste te noemen heb ik dit geweigerd omdat andere strijders, die in de strijd waren gesneuveld, even moedig waren als ik. Het gevecht boeide mij in die dagen vele malen meer dan alle franje eromheen.''
-------------------------------------------------
Interview Gerard Mooyman in REVU 1967
-------------------------------------------------